جوان در کلام مقام معظم رهبری
1- سه خصوصیت بارز یک جوان :
من اساساً در بین این خصوصیات مهمی که جوانان دارند ، سه خصوصیت را خیلی بارز می بینم . آن سه خصوصیت عبارت است از : انرژی ، امید ، ابتکار . این ها سه خصوصیت برجسته در جوان است . اگر واقعاً رسانه ها در کمک های فرهنگی که به ما می کنند - چه گویندگان مذهبی ، چه گویندگان مسایل فکری و فرهنگی ، چه صدا و سیما ، چه مدرسه ها - بتوانند این سه خصوصیت عمده را درست هدایت کنند ، من خیال می کنم که خیلی راحت می شود یک جوان ، راه اسلامی پیدا کند . چون اسلام هم چیزی که از ما می خواهد، این است که ما استعداد های خودمان را به فعلیت برسانیم.
2- سه خصوصیت ، شرط موفقیت جوان :
اگر شما جوانان این سه خصوصیت را در خودتان به وجود آورید ، در هر شرایطی و در همه زمینه ها موفق خواهید بود.
جوان اولاً باید احساس مسئولیت کند؛ یعنی واقعاً خودش را مسئول بداند و بخواهد که زندگی را با پای خودش پیش ببرد و حرکت کند و مثل پر کاهی در امواج حوادث نباشد.
ثانیاً ، با ایمان حرکت کند . ایمان نقش بسیار مهمی در پیشرفت در همه میدان ها و نیز پیروزی بر همه موانع دارد.
ثالثاً ، بصیرت و آگاهی داشته باشد .
اگر جوانان این سه خصوصیت را در خودشان تامین کنند-که البته کار چندان آسانی نیست ، اما بسیار ممکن است-در همه زمینه ها شما می توانید موفقیت خودتان را تضمین کنید.
3- تحصیل ، تهذیب ، ورزش :
دوره جوانی ، دوره توانایی است. این توانایی در چه چیزهایی باید به کار برود؟ به اعتقاد من ، باید عمدتاً در تحصیل علم ، در ایجاد صفای نفس و روحیه تقوا در خود و ایجاد نیروی جسمانی در خود - که ورزش باشد - به کار رود.
این سه مورد عمده است . یعنی اگر در یک جمله کوتاه از من بپرسند که شما از جوان چه می خواهید ، به او خواهم گفت : تحصیل ، تهذیب و ورزش . من فکر می کنم که جوانان باید این سه خصوصیت را دنبال کنند.
هر کاری هم بخواهید بکنید ، در دوران جوانی که می شود کرد ؛ یعنی در هر سه زمینه - هم در زمینه علمی ، هم در زمینه تهذیب نفس و هم در زمینه ورزش - باید در جوانی کار کنید.
4- جوان باید جدی باشد :
ما از جوان های عزیزمان - چه دختر ها ، چه پسر ها - توقع داریم که در مورد مسایل اساسی کشور جدی باشند و جدی برخورد کنند . پیشنهاد می کنم روی این مساله جدی بودن فکر کنید ؛ بعد خواهید دید خیلی از کارهایی که در گوشه و کنار انجام می گیرد ، ناشی از جدی نبودن است.
5- جوان نیازمند به ثبات است :
جوان ، ثبات لازم دارد ؛ و این ثبات هم به خودی خود به دست نمی آید . باید آن را پیدا کرد.
جوان ، دایم در معرض تزلزل قرار می گیرد ؛ البته همه جوان ها اینطور نیستند . نمی خواهم بگویم که هر جوانی اینگونه است . به هر حال ، این استعداد تزلزل هم مثل بقیه استعداد ها در جوان هست ؛ که به این معنا استعداد خوبی نیست . البته به یک معنا هم خوب است ؛ چون خود این هم یک تحول است . از همین هم می توان استفاده کرد. مرتب می شود بهتر شد و بالاتر رفت ؛ اما باید مواظب باشید که این وسیله لغزش ، دور افتادن از راه و دور افتادن از خدا نشود ، و به غلطیدن در آن پرتگاه هایی که انسان باید از آنها پرهیز کند ، منتهی نشود.
6- جوان باید اهل فکر کردن باشد :
جوانان عزیز ! به فکر کردن در مسایل عادت کنید ؛ این یک مبارزه است. یکی از بزرگترین خطرات برای هر انسانی - به خصوص نسل جوان - این است که در مقابل حوادث ، رویداد ها و پدیده های جامعه دچار بی فکری و بی تشخیصی بشود. وظیفه هدایت فکر جوان ها ، وظیفه بزرگی است ؛ اما متقابلاً وظیفه جوان ها هم این است که در مسایل فکر کنند و با گام فکر راه را طی کنند . در هر حادثه یی - حوادث کوچک ، حوادث بزرگ - خودتان را به فکر کردن عادت بدهید؛ مطالعه کنید و بسنجید. اگر کسی به فکر کردن عادت کرد و اهل فکر کردن شد، از مشورت دیگران هم استفاده خواهد کرد .
7- زندگی جوان باید مبارزه باشد :
آن چیزی که لازم است به شما جوان ها عرض بکنم ، این است که شما جوان های عزیز با این انرژی و نشاط جوانی و با این معرفت اسلامی ، مبارزه در این راه را برای خودتان فریضه بدانید . باید مبارزه کرد. در اسلام ؛ زندگی بدون مبارزه ، زندگی راکد ، زندگی ساکن ، زندگی بی تحرک و زندگی یی که جوشش اراده و عزم انسانی در آن نباشد ، زندگی مطلوبی نیست و انسان را به آرمان های انسانی و اسلامی نمی رساند.
8- تقوا ، سرمایه جوان :
گاهی با خود فکر می کنم جوان که در بهترین اوقات عمر خود به سر می برد ، اگر بخواهد سرمایه ای به دست بیاورد که موفقیت دنیایی و آخرتی او را تضمین کند ، دنبال چه چیزی باید باشد ؟ سوال مهمی است ... جوابی که من به آن رسیده ام ، این یک کلمه است : تقوا . اگر جوان در دوره جوانی سعی کند تقوا داشته باشد - با همان تعریفی که در فرهنگ دینی و قرآن از تقوا شده است - بزرگ ترین سرمایه را هم برای درس ، هم برای فعالیت های سازندگی ، هم برای عزت دنیوی ، هم برای به دست آوردن دستاوردهای مادی ، هم برای معنویت - اگر اهل معنویت است - به دست آورده است.
9- جوانان خودتان را بسازید :
جوانان ! خودتان را بسازید . یک ملت اگر بخواهد راه رشد و کمال و پیشرفت را طی بکند ، باید از لحاظ ایمان فکری ، به جای محکمی متکی باشد . آن ملتی ، آن نسلی ، آن جوانی که بخواهد به یک مجموعه هرهری مذهب ، بی ایمان ، بی اعتقاد به بنیان های اخلاقی و دینی و معنوی ، دل بسپارد و با حرف آنها پیش برود ؛ زیر پایش سست خواهد شد. نسل جوان ، همانی خواهد شد که در دوران رژیم پهلوی بود؛ یاس آور ، بی فایده ، مایل به فساد ، آماده برای کج روی . آن وقت برای آن کسی که آنها را باز از آن راه ، به راه راست حرکت بدهد ، معونه زیادی لازم است که به آسانی در قرنی - بلکه قرن هایی - در این کشور پیش نمی آید.
10- ارتباط با خدا در جوانی :
عزیزان من ! رابطه خودتان را با خدا ، هر چه می توانید مستحکم تر کنید ؛ به خصوص در این ماه های مبارک ؛ ماه رجب و ماه شعبان . در این ماه ها که ماه دعا و استغاثه ، ماه رابطه گرفتن با خدا و ماه راز و نیاز کردن با معشوق حقیقی هر انسان است ، دعا و توبه شما ، ذکر خدا در دل های پاک و نورانی شما جوانان عزیز ، معجزه ها و کارها می کند ! مخصوص این ایام (جوانی ) نیست. در تمام عمرتان این رابطه با خدا در شما صفا و اخلاص را تقویت می کنند و صفا و اخلاص ، گره گشای همه کارهاست.
11-- یاس ، بزرگترین آفت جوان :
جوانان عزیز ! دشمن روی شما سرمایه گذاری های زیادی می کند ؛ حواستان جمع باشد. عده ای را به بی تفاوتی می کشاند و عده ای را دلسرد و مایوس می کند . یاس ، بزرگترین آفت جوان است . جوانها بدانند که متاسفانه یاس به روح جوان زودتر راه پیدا می کند ؛ همچنان ذکه امید این گونه است. در مقابل یاسی که دشمن می خواهد به جوان ها تلقین و تزریق کند ، خودتان را مصونیت بدهید.
12- لزوم آشنایی جوانان با تاریخ :
من واقعاً به شما برادران و خواهران ( جوانان ) عزیز توصیه می کنم که با تاریخ آشنا بشوید . تاریخ ، درس است . از تاریخ خیلی درس ها می شود آموخت و خیلی تجربه ها می شود به دست آورد. عده ای سعی می کنند حوادث روزگار ما را یک حوادث استثنایی - که به هیچ وجه از تاریخ قابل استفاده نیست - وانمود کنند . این غلط است . رنگ های زندگی عوض می شود ، اما پایه های اصلی زندگی بشر ، جبهه بندی های اصلی بشر ، تغییر پیدا نمی کند .
در صدر اسلام ، بزرگ ترین و مهم ترین ضربه ای که بر اسلام وارد شد ، این بود که حکومت اسلامی ، از امامت به سلطنت تبدیل شد. حکومت امام حسن ( علیه السلام ) و حکومت علی بن ابی طالب ( علیه السلام ) به سلطنت شام تبدیل شد ! البته امام حسن مجتبی ( علیه آلاف التحیه و الثناء ) آن روز به خاطر یک مصلحت بزرگ تر - که حفظ اصل اسلام بود - مجبور شد این تحمیل را به جان بپذیرد . حکومت را از امام حسن ( علیه السلام ) گرفتند . وقتی حکومت از مرکز دینی خودش خارج شد و در اختیار دنیا طلبان و دنیا داران گذاشته شد ، بدیهی است که بعد هم حادثه پیش می آید . آن وقت حادثه کربلا آن حادثه یی نیست که بشود جلویش را گرفت ؛ اجتناب نا پذیر می شود . بیست سال بعد از آن ، حکومت اسلامی از دست محور اصلی آن - که امامت است - گرفته شد. امام حسین (علیه السلام ) فرزند پیامبر (ص) در کربلا با آن وضع فجیع به خاک و خون کشیده شد .
اساس حمله و نقشه دشمن این است که حکومت را از محور اصلی - محور امامت ، محور دین - خارج کند. بعد خاطرش جمع است که همه کار خواهد کرد .
13- جوان دنبال تقلید نباشد :
جوان های عزیز من ! فرزندان من ! دنبال تقلید نباشد ؛ بر روی شیوه و راهی که در آن ذهن و اراده و ایمان شما قوی می شود و اخلاق شما پاک و آراسته می گردد ، فکر کنید ؛ آنگاه شما عنصری خواهید بود که مثل یک ستون ، سقف مدنیت این کشور و تمدن حقیقی این ملت بروی آن قرار می گیرد.
من به شما عرض کنم ، امروز دستگاه های تبلیغاتی فوق مدرن غرب - به خصوص آمریکایی و صهیونیستی - دارند برای ذهن ها و فعالیت ها و احساسات و اراده شما طرح عملیاتی تهیه می کنند ؛ خیال نکنید آنها غافل نشسته اند و این سی میلیون جوان را در کشور ما نمی بینند ؛ آنها این سی میلیون جوان را می بینند ؛ آنها برای کار و هدف خودشان مشغول برنامه ریزی هستند ؛ آنها برای اخلاق و فکر و عقیده و ایمان جوان ما دارند برنامه ریزی می کنند . خیلی از حرف هایی که گاهی در فضای مطبوعاتی یا فرهنگی کشورمان زده می شود ، تفسیرش این است و با این دید قابل تحلیل است . آنها می خواهند نسلی که الگوی جوانان فداکار برجسته دنیا شد ، به یک نسل بی خاصیت تبدیل شود .
14-ورزش برای جوانان لازم است :
به ورزش اهمیت بدهید ؛ من به خصوص روی ورزش تاکید می کنم . من ورزش رابه عنوان یک کار بین المللی ، نمایشی ، هیجانی ، در درجه دوم می دانم ؛ در درجه اول ، ورزش برای تقویت و سلامت جسم است ، که این را برای همه جوانان کشورمان از زن و مرد لازم می دانم .